باغ وحش انسانی : داستانی تاریک از یک تاریخ گمشده

حمایت اختیاری از دیپ پادکست:
  / deeppodcastiran  

Instagram:   / deep.podcast  
Telegram Channel: Https://www.telegram.me/deeppodcast
ـــــــــ
music by :
@ScottBuckley

باغ‌وحش‌های انسانی یکسری نمایشگاههای عمومی بودن که البته در شکلِ بسیار مبتدی و غیر حرفه‌ای کار میکردن. اسمِ دیگه‌ی این باغ وحش ها، نمایشگاههای قوم نگاری بود. این نمایشگاه ها در ابتدا به عنوان بخشی از یک سیرک یا «نمایش موجودات عجیب الخلقه» شروع بکار کردند که در اونها میومدن و انسانهای عجیب و غریب یا اگزوتیک را به نمایش در میاوردن. بعدتر به نمایشگاه های مستقلی تبدیل شدند که تأکیدشان بر یک چیز بود:
این که این انسانها و جوامع شان نسبت به جامعه ی غربی فرومایه تر و پست تر هستند.
حالا چرا یک چنین شعاری میدادن. اونا نیاز داشتن تا مردم در جوامع غربی یک چنین چیزی رو باور کنن و حسِ کنن که نژاد برتر هستن. اگر چنین ذهنیتی در مردم جا می افتاد اونوقت وقت جوامع غربی می توانستند به راحتی بر این جوامع اگزوتیک تسلط پیدا کنند و انها را استعمار کنند. اونوقت دیگه مردمشون هم با سیاستمدارا همراه میشدن و قبول میکردن که اون سرزمینها، انسانهای سطح پایینی داره
هرچند در قرن بیستم باغ وحش های انسانی کم کم محو شدند و از بین رفتند اما بحث و جدل درباره ی آنها همچنان ادامه پیدا میکنه.
باغ وحش های انسانی به عنوان بخشی از سیرکها و فریک شوها( نمایش موجودات عجیب الخلقه) شروع به کار کردند. فریک شوها کارشان نمایش نمونه های نادر انسانهایی بود که ویژگی های عجیب و غریبی دارند. انسانهایی که به طور غیرمعمول خیلی بزرگ یا خیلی کوچک اند، بیماری ها یا شرایط فیزیکی غیرطبیعی دارند، و به هر شکلی برای مردمی که آنها را تماشا میکنند اعجاب اور و غافلگیر کننده بود.
چنین نمایش هایی در نمایشگاه های استعماری یا باغ وحش های حیوانات به طور موقتی برگزار میشدند.
این باغ وحش های انسانی میخواستن یه مرزی به مردم نشون بدن که البته یک مرزِ فرضی بود، مرزِ جهانِ به اصطلاح متمدنانه و جهانِ وحشی
بیش از چهار قرن پس از اولین سفرهای اکتشافی، جوامع اروپایی خیلی دوست داشتند نمونه های عجیب و غریب از انسانها رو تماشا کنند. حالا این نمونه عجیب و غریب که داریم میگیم میتونست تغییر رنگِ پوست باشه یا معلولیت فیزیکی.
دیدن یک چنین افرادی براشون جذاب شده بود. این گونه های عجیب به پاریس، لندن یا برلین فرستاده می شدند تا در معرض نمایش عموم قرار بگیرند. پدیده ای که از سر کنجکاوی شروع شد در اواسط قرن نوزدهم میلادی تبدیل به یک شبه علم وحشتناک شد. چون حالا پای دانشمندان هم اومده وسط
اینبار محققان غربی می خواستند بر اساس این نمونه های نادر، برتری نژادی را به اثبات برسانند.
یه توضیح کوچیکی هم راجع به کلمه شبه علم بدیم. شبه علم یعنی باورها، اظهارات و کارهایی که ادعا میشود هم علمی هستند و هم علمی نیستند. مشکلشون اینجاست که با متدهای علمی سازگار نیستن.
کاری که محققان میخواستند با نمایش انسانهای عجیب الخلقه انجام بدن به همین صورت بود. اصلا پایه علمی نداشت. اوج کار باغ وحش های انسانی در دوران اوج استعمار بود. در اون دوران صدها هزار نفر از این باغ وحش ها دیدن کردند. در واقع این باغ وحش ها بخشی از نمایشگاه های بزرگ تجاری بین المللی یا نمایشگاه های استعماری بودند.
در این باغ وحش های انسانی تماشاگران می توانستند کل روستاهای کاناک یا سنگالی ها را تماشا کنند. ساکنان این روستاها از اربابان استعماری شان پول می گرفتند تا رقصهای جنگی و آیین های مذهبی را جلوی چشم مردم اجرا کنند.
شاید الان پیش خودمون بگیم چیزِ خاصی نیست، لابد داشتن فرهنگِ اون قبایل رو به سفید پوستان نشون میدادن، اما واقعیت این نبود.
پس هدف اصلی این نمایشگاه ها یا باغ وحش های انسانی چه بود؟
در اصل آنها می خواستند این حس را در تماشاگران و جوامع غربی ایجاد کنند که این انسانها، یا همون کسایی که دارید تماشا میکنید، «بیگانه» محسوب میشن. وقتی جامعه ی غربی این انسانها را «بیگانه» بداند تسلط پیدا کردنِ بر اونها ، مشروعیت پیدا میکنه. در واقع به شکلی قانونی و مشروع داشتن این انسانها رو استعمار میکردن.
مثلا باغ وحشی در بروکسل به این دلیل شهرت پیدا کرده بود که بازدیدکنندگان می توانستند از پشت حصار به زنی که در قفس بود غذا بدهند. ادم هایی که نمایش داده می شدند نه پولی دریافت میکردند و نه کمکی و هنگامی که مردند در گورهای گمنام دفن میشدند.
پس هدف، آشنایی با فرهنگ نبود.
بهرحال چیزی که امروز می دانیم این است که نمایشگاه بروکسل آخرین ایستگاه رسمی باغ وحشهای انسانی بود که سرانجام با اعترضات مردی، از بین رفت و به تاریخ پیوست
رسم «باغ وحش انسانی» در 1958 به پایان رسید، زمانی که اعتراضات عمومی، برگزارکنندگان «روستای کنگویی» در نمایشگاه یونیورسالِ بلژیک رو مجبور کرد که آنجا را تعطیل کنند
باغ وحش های انسانی چگونه ظهور کردند و باغ وحش های انسانی چگونه از بین رفتند؟
تاریخ کامل باغ وحش های انسانی چه بود؟ چه کسی باغ وحش های انسانی رو از بین برد ؟
اما چطور باغ وحشهای انسانی پایان یافتن و دیگه اثری از اونها نیست و به تاریخ پیوستن؟
از نمودارهای فروش میشه اثبات کرد کارت پستالها و نقاشی های این باغ وحشها، نقش مهمی در جذب مخاطب داشتن. کارت پستال ها به عنوان هدایا استفاده می شدند . بر روی کارت پستالها ، تصاویر جذاب و فریبنده ای بودند. تصاویری از زندگی حیوانی، برهنگی و تمایلات جنسی وحشی ها.
مطالعه درباره ی این فرم های نابهنجارِ نمایش به ما کمک می کند بهتر درک کنیم «نژادپرستی علمی» از چه را هایی به «نژادپرستی عمومی» تبدیل شد.
داستان باغ وحش های انسانی ، در کمالِ ناباوری، تا سالِ 1958 ادامه داشت، یعنی بیش از یک دهه بعد از جنگ جهانی دوم.
اما در بین اینهمه باغ وحشهای انسانی، کدومش از همه پرطرفدارتر و بزرگتر بود؟
در این زمینه رتبه اول به فرانسوی ها میرسه.