Nevşehirli Damat İbrahim Paşa müstakbel eşi Fatma Sultan’a olan aşkını şiiri

Osmanlı İmparatorluğu’nda görev yapan İngiltere Krallığı'nın büyükelçisinin eşi Lady Mary Wortley Montagu (1689–1762), İstanbul’da bulunduğu yıllarda yazdığı mektuplar, ölümünden sonra The Turkish Embassy Letters (Şark Mektupları) adıyla 1764 yılında yayımlanmıştır.

Mektuplarından birinde, evliliğinin ardından sadrazamlığa yükselecek olan Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın (1660–1730), Sultan III. Ahmed’in (1673–1736) büyük kızı Fatma Sultan’a (1704–1733) yazdığı şiire yer verilir. Bu şiir, 1717 yılında variolasyon olarak bilinen ilkel çiçek aşısı yöntemiyle birlikte Lady Montagu’nun mektupları aracılığıyla Avrupa’ya ulaşmıştır.

Patrona Halil İsyanı sırasında Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa idam edildiğinde, Sultan Fatma henüz 26 yaşında, ikinci kez dul kalacaktı. Zira beş yaşındayken evlendirildiği ilk eşi Sadrazam Damat Ali Paşa (1667–1716), Petrovaradin Muharebesi’nde şehit düşmüştü.

Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın, Fatma Sultan’a yazdığı orijinal şiir (İngilizce metinden günümüz Türkçesine çevrilmiş hali).

1. Kıta

Şimdi bülbül asmalarda dolaşıyor,
Onun tutkusu gülleri aramak.
Asmaların güzelliğini görmek için aşağı indim,
Senin cazibelerinin tatlılığı ruhumu büyüledi.
Gözlerin siyah ve güzel,
Ama bir ceylanınki kadar vahşi ve gururlu.

2. Kıta
Arzulanan kavuşma her gün erteleniyor,
Zalim Sultan Ahmed, o gül gibi yanaklarını görmeme izin vermiyor.
Acımı dindirmek için bir öpücük almaya cesaret edemem,
Senin cazibelerinin tatlılığı ruhumu büyüledi.
Gözlerin siyah ve güzel,
Ama bir ceylanınki kadar vahşi ve gururlu.

3. Kıta
Zavallı İbrahim Paşa bu dizelerde iç çekiyor,
Gözlerinden bir ok kalbimi delip geçti.
Ah, arzulanan kavuşma saati ne zaman gelecek?
Daha ne kadar beklemeliyim?
Senin cazibelerinin tatlılığı ruhumu büyüledi.
Ah Sultana, ceylan gözlü, melekler arasında bir melek,
Arzuluyorum ve arzum karşılıksız kalıyor,
Kalbimi avlamak sana zevk mi veriyor?

4. Kıta
Çığlıklarım göklere ulaşıyor,
Gözlerim uykusuz kaldı.
Dön bana Sultana, yoksa aşığın ölecek.
Yere kapanıp son vedamı iç çekerek bırakıyorum,
Bana “Tanrıçam” de ve hayatımı yeniden başlat.
Hayatımın tacı, gözlerimin güzel ışığı, Sultana’m, prensesim,
Yüzümü toprağa sürüyorum, yanık gözyaşlarında boğuluyorum—çıldırıyorum!
Hiç mi merhametin yok? Bana bakmayacak mısın?

Lady Mary'nin düzenlemesiyle yayımlanan şiir: "Sultan III. Ahmed’in en büyük kızı olan Sultan’a hitaben (Turkish Verses Address’d to the Sultana, Eldest Daughter of Sultan Achmet III)" başlığını taşır.

Hem konuyla ilgili daha fazla bilgiye hem de varyolaya (çiçek hastalığı) dair bilgilendirmemize 👉 https://www.pahssc.org.tr/haber/1158/... ulaşabilirsiniz.