Burnout không phải là mệt: định nghĩa lại sự kiệt sức thời hiện đại | 3 tầng burnout. Quý Somsen Lab

Lý do mà tôi chọn làm chuỗi podcast về Burnout - Hội chứng kiệt sức kéo dài. là vì nó có liên quan mật thiết đến việc mất kiểm soát hành vi ăn uống, chất lượng giấc ngủ, dẫn tới việc mất kiểm soát cân nặng và sức khoẻ. Và hơn 10 năm trước, tôi cũng từng là nạn nhân của hội chứng này trong quá trình nỗ lực leo lên nấc thang sự nghiệp của mình.

Nạn nhân của hội chứng này , trước đó chưa hề có lần đau yếu nghiêm trọng, bỗng nhiên trở nên mệt mỏi dù chưa làm việc bao nhiêu, thậm chí không thể tập trung tư tưởng đến độ đãng trí như người mất hồn, và cực kì dễ thèm ăn mất kiểm soát, đặc biệt đồ ăn không lành mạnh.

Mặc dù có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến sự thèm ăn như: sinh học, tâm lý, môi trường xã hội, hormone, chu kỳ kinh nguyệt, giấc ngủ, stress.

Nhưng các nghiên cứu của 10 năm gần đây xác nhận một thực tế: càng kiệt sức, càng dễ mất kiểm soát với ăn uống cảm xúc. Vì nó tác động đồng thời lên cả tâm lý (ý chí, cảm xúc, động lực) và sinh lý (trục não – hormone: cortisol, insulin, leptin, dopamine…).

Trong tập đầu tiên này, chúng ta sẽ cùng nhau:
• Giải nghĩa chính xác burnout, và 3 đặc điểm của một người đang bị burnout.
• Cơ chế sinh học: tác động lên trục não - tuyến yên – tuyến thượng thận, hormone (cortisol, insulin, dopamine…)

Trong các tập tiếp theo, tôi sẽ nói sâu hơn về mối tương quan của nó đến sự thèm ăn, giấc ngủ, các mối quan hệ và các giải pháp để xử lý.

Xin lưu ý rằng những thông tin tôi chia sẻ mang tính chất giáo dục và tham khảo dựa trên các nghiên cứu và tài liệu đào tạo y khoa ở Hà Lan, không thay thế cho ý kiến chuyên môn.

Tôi tin rằng việc thấu hiểu chính xác là bước nền tảng cho sự thay đổi sức khoẻ tích cực bền vững; bởi vì bạn có thể nhanh chóng áp dụng vài phương pháp mà người khác gợi ý, nhưng nếu không có sự thấu hiểu sâu sắc, thì Bạn có thể xử lý nó tạm thời, nhưng không thể giải quyết gốc rễ; và thiếu đi sự linh hoạt trong các bối cảnh cuộc sống.

Theo nghiên cứu nền tảng của Maslach & Jackson (1981) và nghiên cứu cập nhật bởi Verhavert et al. (2024), burnout biểu hiện qua 3 đặc điểm cốt lõi. Đây không phải là ba trạng thái cảm xúc riêng lẻ, mà là ba tầng suy sụp liên kết, phản ánh sự suy thoái tuần tự của năng lượng – kết nối – giá trị cá nhân.

1. Kiệt sức cảm xúc (Emotional Exhaustion) : Cảm giác bị vắt kiệt năng lượng về mặt cảm xúc và tinh thần bởi công việc
2. Hoài nghi / Thờ ơ (Depersonalization / Cynicism):Xa cách, lạnh lùng, không còn thấy ý nghĩa trong công việc – dù trước đây bạn từng rất yêu nghề.
3. Mất hiệu quả cá nhân (Reduced Personal Accomplishment): Cảm giác mình bất tài, kém cỏi – dù vẫn làm được việc.


Quý Somsen Lab - Mini series: Burnout & Emotional Eating

#quysomsen #cangthang #burnout #songkhoe