ฎีกา InTrend Ep.149 นิติบุคคลหมู่บ้านจัดสรรมีสิทธินำกรวยและหมุดไปวางไม่ให้จอดรถบนถนนในหมู่บ้าน....

ฎีกา InTrend Ep.149 นิติบุคคลหมู่บ้านจัดสรรมีสิทธินำกรวยและหมุดไปวางไม่ให้จอดรถบนถนนในหมู่บ้านได้หรือไม่
The Host : กองสารนิเทศและประชาสัมพันธ์ สำนักงานศาลยุติธรรม
Guest Host : สรวิศ ลิมปรังษี
ที่ปรึกษา : สรวิศ ลิมปรังษี, สุริยัณห์ หงษ์วิไล, ทัสสญุชุ์ กุลสิทธิ์ชัยญา, ณัฐสิมา อนันทนุพงศ์
Show Creator : ศณิฏา จารุภุมมิก
การบริหารจัดการชุมชนที่อยู่อาศัยกันเป็นจำนวนมากย่อมต้องมีกฎกติกาพอสมควรเพื่อให้สมาชิกของชุมชนอยู่ร่วมกันโดยสันติสุข บางครั้งสมาชิกบางรายอาจถือวิสาสะว่าตนเองเป็นเจ้าของบ้านแล้วจะทำอย่างไรกับบ้านหรือบริเวณพื้นที่รอบบ้านที่ตนเป็นเจ้าของก็ย่อมทำได้ แต่การกระทำนั้นอาจก่อให้เกิดความเดือดร้อนแก่สมาชิกคนอื่นได้เช่นกัน กรณีหนึ่งที่มักมีปัญหาคือเรื่องการจอดรถในหมู่บ้านที่บางบ้านอาจมีรถหลายคันทำให้อาจต้องจอดรถนอกบริเวณบ้านของตน ปัญหาที่จะนำมากล่าวถึงในตอนนี้จะเป็นกรณีที่นิติบุคคลหมู่บ้านจัดสรรนำกรวยและหมุดไปวางไม่ให้จอดรถบนถนนในหมู่บ้าน จะถือว่าเป็นกรณีที่นิติบุคคลหมู่บ้านจัดสรรมีอำนาจทำได้หรือไม่
นายเสือซื้อบ้านในหมู่บ้านจัดสรรแห่งหนึ่งซึ่งมีนิติบุคคลหมู่บ้านจัดสรรเป็นผู้ดูแลสาธารณูปโภค บ้านของนายเสือตั้งอยู่บริเวณถนนสายหลักของหมู่บ้าน บริเวณหัวมุมและใกล้ทางออกของหมู่บ้าน
นายเสือได้ดัดแปลงบ้านที่ตนซื้อให้เป็นที่ทำการของบริษัทเพื่อประกอบธุรกิจส่วนตัวของนายเสือด้วย และด้วยการที่นายเสือประกอบธุรกิจทำให้ต้องมีรถเพื่อใช้ติดต่องานและรถของพนักงานที่เข้าไปทำงานด้วย ทำให้ต้องจอดรถไว้บริเวณนอกบ้านของนายเสือด้วย รวมแล้วนายเสือมีรถที่จอดในบ้านอยู่ 3 คัน และจอดนอกบ้านอีก 5 คัน
ผลของการที่มีรถจอดนอกบ้านนายเสือหลายคันทำให้นิติบุคคลหมู่บ้านจัดสรรเห็นว่าทำให้การจราจรบริเวณใกล้บ้านของนายเสือซึ่งอยู่บนถนนสายหลักบริเวณหัวมุมถนนและใกล้ทางออกหมู่บ้านไม่สะดวกแก่การสัญจรของสมาชิกหมู่บ้าน จึงได้จัดประชุมและมีมติการจัดเก็บค่าสาธารณูปโภคสำหรับค่าจอดรถในบริเวณพื้นที่ส่วนกลาง โดยจัดเก็บส่วนของโจทก์สำหรับรถที่จอดนอกบริเวณบ้านที่ควรจะจอดได้คันเดียวแต่มีจอดจริง 5 คัน ส่วนที่เกินมา 4 คันจึงจัดเก็บคันละ 6,000 บาทต่อปี และจัดเก็บค่าสาธารณูปโภคสำหรับบ้านที่ทำการพาณิชย์เพิ่มอีก 1,000 บาทต่อตารางวาต่อปี
นอกจากนั้น นิติบุคคลหมู่บ้านจัดสรรยังได้ทาสีขาวแดงบริเวณทางเท้าใกล้บ้านของนายเสือและนำกรวย และปักหมุดและขึงเชือกไม่ให้มีการจอดรถบริเวณหัวมุมของถนนหลักใกล้กับป้อมยามซึ่งเป็นทางออกของหมู่บ้าน
นายเสือจึงได้ฟ้องขอเพิกถอนมติของที่ประชุมใหญ่นิติบุคคลหมู่บ้านจัดสรร และขอให้ห้ามไม่ให้นำกรวยหรือปักหมุดบริเวณใกล้บ้านของโจทก์ โดยอ้างว่าการกระทำดังกล่าวเป็นการที่นิติบุคคลหมู่บ้านจัดสรรใช้สิทธิโดยไม่สุจริต ทำให้นายเสือเดือดร้อน และเป็นการทำให้ภาระจำยอมซึ่งมีอยู่เหนือถนนส่วนกลางลดไปหรือเสื่อมความสะดวกที่จะใช้
ในส่วนของการเพิกถอนมติที่ประชุมใหญ่นั้น ตามข้อบังคับนิติบุคคลกำหนดให้ต้องขอเพิกถอนภายใน 30 วัน นับแต่มีการลงมติ แต่เมื่อนายเสือขอเพิกถอนเกินกำหนดเวลาดังกล่าวจึงไม่สามารถทำได้ นายเสือจะอ้างว่าเป็นการกระทำละเมิดตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 421 ในเรื่องการใช้สิทธิที่มีแต่จะก่อให้เกิดความเดือดร้อนแก่บุคคลอื่นซึ่งกำหนดอายุความไว้ 1 ปีก็ไม่ได้ เพราะเป็นกรณีที่มีการกำหนดระยะเวลาในการใช้สิทธิไว้โดยเฉพาะแล้ว
ปัญหาสำคัญคงเป็นเรื่องของการที่นิติบุคคลนำกรวยและปักหมุดขึงเชือกบริเวณใกล้บ้านของนายเสือทำให้นายเสือไม่สามารถจอดรถได้เหมือนเดิมว่าจะทำได้หรือไม่
ในกรณีของพื้นที่ส่วนกลางเช่นถนนถือเป็นสาธารณูปโภคอย่างหนึ่งที่พระราชบัญญัติการจัดสรรที่ดิน พ.ศ. 2543 มาตรา 43 กำหนดไว้ให้ตกอยู่ในภาระจำยอมเพื่อประโยชน์แก่ที่ดินจัดสรร และให้เป็นหน้าที่ของผู้จัดสรรที่ดินที่จะบำรุงรักษาสาธารณูปโภคดังกล่าวให้คงสภาพดังเช่นที่ได้จัดทำขึ้นนั้นต่อไป และจะกระทำการใดอันเป็นเหตุให้ประโยชน์แห่งภาระจำยอมลดไปหรือเสื่อมความสะดวกมิได้
บทบัญญัติดังกล่าวจึงเป็นที่มาของโต้แย้งของนายเสือที่ว่าการกระทำของนิติบุคคลหมู่บ้านจัดสรรทำให้ภาระจำยอมที่นายเสือมีอยู่เหนือถนนซึ่งเป็นสาธารณูปโภคอย่างหนึ่งลดลงหรือเสื่อมความสะดวกที่จะใช้ เพราะเดิมนายเสือสามารถจอดรถรอบบริเวณบ้านได้หลายคัน แต่เมื่อมีการวางกรวย ปักหมุดและขึงเชือกแล้วแม้นายเสือจะยังคงจอดรถได้บ้างแต่ไม่สามารถจอดได้หลายคันเหมือนเดิม
แม้ถนนจะตกอยู่ในภาระจำยอม แต่การบริหารจัดการถนนซึ่งเป็นสาธารณูปโภคนั้น มาตรา 44 กำหนดให้เป็นหน้าที่ของนิติบุคคลหมู่บ้านจัดสรรที่จะจัดการดูแลรักษาถนนนั้นด้วย
นอกจากนั้น อำนาจหน้าที่ส่วนหนึ่งของนิติบุคคลหมู่บ้านจัดสรรตามที่มาตรา 48 (1)(2) กำหนดไว้นั้นก็ให้มีอำนาจหน้าที่ในการกำหนดระเบียบเกี่ยวกับการใช้ประโยชน์สาธารณูปโภค และและการจราจรภายในที่ดินจัดสรร
การที่นิติบุคคลหมู่บ้านจัดสรรวางกรวยและปักหมุดขึงเชือกนั้นไม่ได้ทำรอบบริเวณบ้านของนายเสือจนทำให้นายเสือใช้ประโยชน์รอบบริเวณบ้านของตนไม่ได้เลย ผลจากการทำดังกล่าวมีเพียงแค่ทำให้ไม่สามารถจอดรถบริเวณหัวมุมถนนสายหลักซึ่งอยู่ใกล้กับป้อมยามและทางออกหมู่บ้านเท่านั้น จึงถือเป็นการกระทำที่อยู่ในอำนาจหน้าที่ดูแลรักษาสาธารณูปโภค และไม่เป็นการทำให้ภาระจำยอมลดหรือเสื่อมถอยลง แต่ตรงกันข้ามคือทำให้ประโยชน์ของภาระจำยอมสำหรับสมาชิกหมู่บ้านทุกคนไม่ใช่เฉพาะนายเสือไม่ลดหรือเสื่อมถอยลงไปต่างหาก เพราะถ้ายอมให้นายเสือจอดรถบริเวณนั้นได้ สมาชิกคนอื่นในหมู่บ้านย่อมเกิดความไม่สะดวกในการเข้าออกจนอาจเป็นอันตรายในการสัญจรบริเวณนั้นได้ ภาระจำยอมที่กฎหมายกำหนดให้ไว้ไม่ได้ให้ไว้สำหรับเจ้าของที่ดินที่จัดสรรคนหนึ่งคนใดแต่เป็นสำหรับที่จัดสรรทุกรายร่วมกัน นายเสือจึงไม่มีอำนาจมาฟ้องขอให้ห้ามนิติบุคคลหมู่บ้านจัดสรรไม่ได้จัดระเบียบการจราจรในลักษณะดังกล่าวได้
(คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 2943/2565)