සිත දමනය කරන බලවත්ම යතුර | Hasalaka seelavimala thero

#ධර්මදේශනා #hasalaka_seelavimala_thero #meditation #හසලක_සීලවිමල_හිමි #mindfulness #srilanka #බණ #භාවනාව #bana

◽️ බුදු දහම තුළ සිතට හිමිවන්නේ ප්‍රධානම ස්ථානයයි. ධම්මපදයේ සඳහන් වන පරිදී "මනෝ පුබ්බංගමා ධම්මා - මනෝ සෙට්ඨා මනෝමයා" (සියලු දේට සිත පෙරටු වේ, සිත ශ්‍රේෂ්ඨ වේ, සියල්ල සිතින්ම නිර්මාණය වේ) යන්නෙන් එහි ඇති ප්‍රමුඛතාවය පැහැදිලි වේ. අප කරන, කියන, සිතන සෑම දෙයකම මූලාරම්භය සිතයි.

◽️සිතේ ස්වභාවය ප්‍රධාන කොටස් දෙකක් යටතේ තේරුම් ගත හැක.

🔶 1. සිතේ මූලික ස්වභාවය:
පිරිසිදු සහ දීප්තිමත් බව (පභස්සර චිත්තය)

බුදු දහමට අනුව සිතේ නියම ස්වභාවය ඉතාමත් පිරිසිදු, දීප්තිමත් සහ ප්‍රභාෂ්වර එකකි. බුදුරදුන් දේශනා කළේ "පභස්සරමිදං භික්ඛවේ චිත්තං - ආගන්තුකේහි උපක්කිලේසේහි උපක්කිලිට්ඨං" යනුවෙනි. එහි අර්ථය නම් "මහණෙනි, මේ සිත ස්වභාවයෙන්ම දීප්තිමත් ය, නමුත් පිටතින් පැමිණෙන කෙලෙස් (රාග, ද්වේෂ, මෝහ ආදිය) නිසා එය කිලිටි වී ඇත" යන්නයි.

මෙයින් අදහස් වන්නේ කෙලෙස් යනු සිතේ ස්ථිර කොටසක් නොව එයට ඇතුළු වූ තාවකාලික අපද්‍රව්‍ය බවයි. භාවනාව වැනි පිළිවෙත් තුළින් මෙම කෙලෙස් ඉවත් කළ විට සිතේ නියම දීප්තිමත් ස්වභාවය නැවත මතුවන බව බුදු දහම පෙන්වා දෙයි.

🔶 2. සිතේ සාමාන්‍ය ක්‍රියාකාරී ස්වභාවය:
අතිශය චංචල බව.

අප එදිනෙදා අත්විඳින සිතේ ස්වභාවය මීට හාත්පසින්ම වෙනස් ය.

• ඉතා වේගවත්ය:
සිත විදුලියකටත් වඩා වේගයෙන් එක අරමුණකින් තවෙකකට ගමන් කරයි. එය එක තැනක රඳවා තබා ගැනීම ඉතා අපහසුය.

• ඉතා චංචලය:
ගසක අත්තෙන් අත්තට පනින නොසන්සුන් වඳුරෙකුට සිත උපමා කර ඇත්තේ මේ නිසාය. එය නිරන්තරයෙන් අතීතය වර්තමානය සහ අනාගතය අතර දෝලනය වේ.

• දමනය කිරීමට අපහසුය:
නොදැමුණු සිත තමන්ට රිසි සේ හැසිරෙයි. එය පාලනයකින් තොරව ක්‍රියා කිරීම නිසාම සත්වයා දුකට පත් වේ.

• අරමුණු පසුපස හඹා යයි:
සිත නිරන්තරයෙන් ඇස, කන, නාසය, දිව, ශරීරය, මනස යන ඉන්ද්‍රියන් හය හරහා බාහිර ලෝකයේ අරමුණු (රූප, ශබ්ද ආදිය) සොයා යයි.

◽️ බුදු දහමට අනුව අපගේ සිත ස්වභාවයෙන්ම පිරිසිදු සහ ශක්තිමත් වුවද නොදැනුවත්කම නිසා එය කෙලෙස්වලින් කිලිටි වී අතිශය චංචල ස්වභාවයකින් ක්‍රියාත්මක වේ. නොදැමුණු කිලිටි සිත දුකට හේතුවන අතර දමනය කරන ලද කෙලෙස්වලින් පිරිසිදු කරගත් සිත සියලු සැපයටත් දුකින් මිදීම වන නිර්වාණයටත් මග පාදයි.

ඔබ සැමට තෙරුවන් සරණයි..!